Ander brein, ander gedrag?

Wist je dat bepaalde hersengebieden instaan voor bepaalde taken en sturing van ons gedrag, prikkelverwerking en of we bijvoorbeeld goed kunnen lezen, rekenen en hoe goed we ons door een ruimte kunnen bewegen?

 Of omgedraaid: het blijkt dat schade aan bepaalde hersengebieden zorgt voor en bijdraagt aan bepaalde klachten.  Schade aan het brein blijft een onderschatte bron van klachten.  Eén bron van potentieel blijvend letsel en klachten, is onder meer een hersenschudding. Je moet daar bij echter niet alleen denken aan een ernstig ongeluk. Soms kan een stevige klap tegen een dashboard, een fietsstuur of tegen een paal lopen, al voldoende zijn om verstoring of schade te bewerkstelligen. (ref) Vaak zijn er dan de directe klachten die soms een verschillende maanden aanhouden. Maar wat vaak vergeten wordt is de kans op blijvende schade van het brein en klachten, zelfs na een zogezegd ‘onschuldige hersenschudding’.

En om maar direct met de deur in huis te vallen; neen, enkel in een donkere kamer liggen, ontstekingsremmers nemen en hopen dat het daarmee beter wordt, is ruim onvoldoende.  Even vaak wordt er te snel terug overgegaan naar de orde van de dag.

Zo kan een beschadigde occipitale kwab aan de achterzijde van het brein leiden tot klachten als moeite met visuele informatie als kleuren, schaduwen en het coordineren van beweging van handen tegenover objecten die je wil grijpen.  Een beschadigd cerebellum ( = kleine hersenen) leidt dan weer tot moeite met motoriek, evenwicht houden, duizeligheid en kan zelfs bijdragen aan wagenziekte.

Ook stotteren zou gelinkt zijn aan een verstoring in de functie van verschillende hersendelen en de werking van dopamine. (ref)

Ook een beschadigde of overbelaste frontale kwab, het hersengebied dat zich bevindt ter hoogte van de voorzijde van je hoofd, kan voor veel klachten zorgen.  De frontale cortex kan je vanuit evolutionair perspectief bekeken zien als een relatief nieuwer deel van de hersenen. De oudere delen sturen eerder primaire behoeften en reflexen als angst of ‘fight & flight’ aan. De frontale kwab, waar de gekende prefrontale cortex een groot deel van uitmaakt, wordt vaak als een soort CEO omschreven die kan aansturen, beheersen, doet overwegen en orde kan scheppen.  Dit is een wat te simpele benadering, maar het is wel zo dat zeker de prefrontale cortex betrokken is bij planmatig denken, focus houden, ‘je gedachten ordenen’ en emoties bijsturen en beheersen indien nodig. Veel van de dopamine-werking vindt plaats in de frontale kwab. Er zijn verschillende mogelijke klachten verbonden met een slecht werkende frontale kwab.

- moeite met langdurig focus houden, snel afgeleid zijn.

- impulsief gedrag, “niet kunnen wachten”, je niet kunnen beheersen.

- moeite met planmatig denken en handelen.

- moeite met rekenen.

- moeite met plannen en organiseren.

- moeite om een idee om te zetten naar een plan of een handeling. ( bv je weet in mijn hoofd hoe het moet maar als je er aan wil beginnen, lukt dat toch niet)

- moeite met je in te leven in de ander, moeilijk rekening met de ander kunnen houden

-  agressie, neiging om conflict op te zoeken en zelfs uit te lokken (hier wordt dan over ‘ontremd gedrag’ gesproken) (ref)

- moeite om in actie te komen en/ of taken te volbrengen

- mentale vermoeidheid

- je krijgt liedjes of geluiden moeilijk uit je hoofd ( de gekende ‘oorwurms’)

- het blijven herhalen van gebeurtenissen in je hoofd (de gekende ‘innerlijke film’) of gedachten over iets niet kunnen ‘afzetten’.

-  wisselend gemoed, je emotioneel instabiel voelen.

-  nood aan instant bevrediging, verslavingsgevoeligheid

De symptomen-cluster omschreven als ADD/ADHD zou je kunnen toeschrijven aan onder meer een slecht(er) werkende prefrontale cortex.  Onder meer het stofje dopamine is nauw betrokken bij verschillende hersengebieden en hersenfuncties. Verstoring kan tot een cascade van klachten leiden, van moeite met focus en concentratie, overactiviteit, moeite met gedragscodes, tot verstoorde spierbeweging (Parkinsons tremor) en manisch gedrag. Er zou ook een link met psychose zijn. (ref)

Zou het kunnen dat zogeheten a-sociaal gedrag versterkt en mede veroorzaakt wordt door breinschade en verstoorde breinchemie?

Een klap of hersenschudding kan dus verstoring veroorzaken, waardoor je nadien niet meer ‘dezelfde’ bent. Of je kent misschien zo iemand in je naaste omgeving. Maar ook alle vormen van chronische stress kunnen impact hebben. Onder meer zuurstoftekort te wijten aan verschillende factoren, verslavingsgedrag, voeding (verstoring van onder meer de bloedsuikerspiegel in het brein), slaaptekort, trauma en emotionele verwaarlozing, toxische blootstelling en infecties die hoge druk op het immuunsysteem leggen en zorgen voor bio-toxische overlast, kunnen het brein in de problemen brengen. Ook ammoniak dat zich kan opstapelen in het brein, veroorzaakt door slecht werkende organen als lever en nieren maar ook afgegeven door infecties als Lyme, parasieten en schimmels, is erg toxisch voor het brein. (ref) Sociale media blijft eveneens onderbelicht en onderschat als ‘hijacker’ van de brein-neurologie. (ref)

In al deze gevallen ontstaat er iets als oxidatieve stress dat hersencellen kan beschadigen als dit te lang aanhoudt. (ref) Onder andere chronisch verhoogd cortisol en glutamaat dat als resultaat van deze stressors te hard kan pieken, kan tot schade leiden of verandering van de breinstructuur en hoe verschillende onderdelen met elkaar communiceren. Er kan ook ontsteking in het brein ontstaan. Het gevolg kan een afsterven van een hersencellen zijn of een sterk verminderde werking.

Bij veel mensen in de praktijk zie ik vaak een combinatie van verschillende oorzaken van hun klachten, en dan vaak ook nog compenserend gedrag hierdoor, zoals verslaving. Bij evenveel klanten is er het vermoeden dat er minstens ook één fysiek hersentrauma door bijvoorbeeld een slecht opgevolgde hersenschudding kan meespelen bij klachten die soms al een leven lang spelen.

Is herstel mogelijk? Traag maar zeker, en niet zonder slag of stoot. Waar hangt het vanaf? Onder meer jouw goesting en inzet, vastberadenheid, wil tot duurzame verandering en de overtuiging dat er aan werken de moeite loont. Er zijn alvast een aantal mooie getuigenissen, waarbij een deel van de verbetering gelinkt is aan traag maar gestaag herstel van hersentrauma.

Cruciaal ter ondersteuning van herstel zijn onder meer :

• zuurstoftoevoer verbeteren

• herstel van bloed-hersenbarrière door aanpakken van toxines, infecties en juiste voeding.

• het brein de kans geven om toxines af te voeren door bijvoorbeeld beter en dieper slapen.

• ondersteuning van BDNF en nerve growth factor om zenuwcellen te herstellen

• Verminderen van oxidatieve stress en inflammatie.

• Zware metalen in het brein aanpakken.

• Ondersteunen van darm en spijsverteringsorganen door aanpakken potentiele infecties en toxines

• Terugvinden van ontspanning, verbinding, natuur, zonlicht, veiligheid, etc..

• Hormonale balans

• Beweging op een gezonde manier