Optimaal niets doen voor optimaal herstel
Slaap omschrijf ik al eens als 'de evenknie' van je wakkere zelf die overdag actief is. Zonder deze evenknie - als een alpha en omega - ben je (vaak letterlijk) niets waard overdag.
Het is een haast wonderlijk gebeuren, niet? Als we in slaap vallen, laten we onszelf los en vergeten we onszelf. Het is op een manier als dood gaan om in symbiose met de natuurlijke dag-nachtcyclus van de natuur, jezelf te ontvallen om de volgende ochtend terug 'herboren' te worden.
Wie goed slaapt, voelt zich de volgende dag ook als herboren, klaar voor de nieuwe dag. Slaap heeft vele functies en verschillende stadia. Eén van de belangrijkste stadia is 'diepe slaap'.
Tijdens deze periode van zeer diepe ontspanning komen allerlei processen in actie om je herstel te optimaliseren.
Het is daarom - door een tekort aan diepe slaap door allerlei leef- en omgevingsfactoren - dat het lichaam en de geest, zwaar ondermijnd kan geraken. Zo hebben bepaalde medicijnen als pijnstillers, antidepressiva en angstremmers een negatieve impact op de slaapkwaliteit. (ref)
Wist je dat je brein dagelijks natuurlijk gevormde afvalstoffen (bijvoorbeel beta amyloide plaque) enkel kan verwijderen tijdens diepe slaap?
Onderzoekers ontdekten pas enkele jaren geleden het glymphatisch systeem' in het brein. Dit 'glymphatisch stelsel' werkt enkel tijdens de diepe slaap omdat het brein onder meer dan tijdelijk in massa uitzet - tot wel 25% - precies om zich te kunnen reinigen en herstellen. (ref)
NOG EEN REDEN OM TE KIEZEN VOOR EEN GOEDE NACHTRUST! Deze toegankelijke TED-talk laat het belang zien van een goede diepe slaap om je brein te herstellen en te detoxificeren. Een goede reiniging van het brein kan van belang zijn om aandoeningen als Alzheimer, ALS en andere neurologische aandoeningen, te voorkomen. ( 11 min, Engels gesproken, Nederlands ondertiteld.)
Hoe ingenieus (en complex) het lichaam werkt zien we alweer tijdens de processen die plaatsvinden tijdens diepe slaap. Een voorbeeld hiervan is de veelzijdige werking van het lichaamseigen stofje deep sleep inducing peptide' (DSIP). Het is een stofje dat diepe slaap reguleert maar ook een aantal herstellende processen 'triggert' op een fascinerende manier. Want zoals al gezegd: diepe slaap is hét mechanisme om te herstellen en om dus overdag je optimale zelf te kunnen zijn.
Zo is dit stofje DSIP onder meer betrokken bij:
reguleren van je hormonen (daarom keldert onder meer je testosteron al na één nacht slecht slapen en kan het bij vrouwen bijdragen aan vruchtbaarheidsproblemen.)
Het stimuleert ook groeihormoon, wat bijdraagt aan herstel van weefsel en spieren (en daarom is je fitnessbezoek niets waard als je niet slaapt, want je spiergroei gebeurt onder meer 's nachts!)
Dit stofje is ook betrokken bij de werking van wat ik vaak 'het endorfinesysteem' noem, en groep van stoffen in het lichaam die welbevinden, stress, prikkelverwerking en pijn reguleren, motivatie en connectie aansturen, en rust en veiligheid initiëren. Bij veel mensen is dit endorfinesysteem ernstig verstoord.
Het deep sleep inducing peptide is hierdoor in verband gebracht met pijnbeheersing en verlaging van depressieve klachten. Onderzoeken na behandeling met dit stofje bevestigen dit. (REF) (REF) Het is ook betrokken bij herstel van verslaving. (REF)
Je kan dus omgekeerd stellen dat wie zijn slaap ondermijnd, zijn verslavingsgevoeligheid (nog meer) vergroot en zijn kans op pijnklachten en depressie versterkt.
Onder meer de werking van dopamine wordt (ernstig) verstoord door slaaptekort of een ontregeld dag en nachtritme. (ref) Dopamine is betrokken bij verslavingen omdat het een motivatie- en beloningsstofje is.
De deep sleep inducing peptide is ook een sterke antioxidant, helpt de natuurlijke detoxificatie (REF) en ondersteunt een natuurlijk hartritme. (REF)
Laat dit niet mooi zien hoe je lichaam zelfs op momenten dat je het letterlijk niet beseft, hard aan het werk is om de optimale en beste versie van jezelf in de wereld te plaatsen?
Het is ook daarom dat we in de praktijk soms hard werken om je slaap terug op de rails te krijgen.
Zonder je 'nachtelijke evenknie' ben je immers niets waard.
En is het geen prachtige symboliek, dat net als je jezelf totaal vergeet en loslaat, er zoveel goeds gebeurd buiten alle weten om? Je hoeft er zelfs helemaal niets voor te doen. Oef !