De GABA mannetjes... De zachte kracht!
In deze blog heb ik het over een cruciaal lichaamseigen stofje genaamd GABA. Wat het doet is verrassend..
De boeddha-neurotransmitter...
Gaba is een stofje dat ons tot rust brengt. (Wiki) Het is de natuurlijke tegenhanger van glutamaat, een meer 'exciterende' stof. Ik schreef er al vaker e-artikels over omdat glutamaat zo'n vernietigende impact kan hebben op gezondheid als het niet goed gebalanceerd is. Die impact kan zowel fysiek zijn als ook mentaal.
Gaba werkt ook nauw samen met ons endorfinesysteem, één van onze lichaamseigen stress- en beloningssystemen.
Gaba is onder meer betrokken bij stressremming, afgifte van insuline in de pancreas waar het ook cellen herstelt (!), het reguleert het inslapen en het remt histamine, een stofje betrokken bij allergieën.
Gaba wordt geactiveerd samen met onder meer endorfine (een natuurlijke pijnstiller) en dopamine (het motivatiestofje).
Die worden uitbundig gestimuleerd bij het eten van bijvoorbeeld troostvoeding en junkfood, bij verslavingen, alcohol en suiker en koolhydraatvormen. We krijgen er dus een feelgood gevoel van en het remt tijdelijk stress Nu weet je gelijk waarom je (tijdelijk) rustig wordt van die reep chocolade na een harde werkdag, én waarom je er ook meer van wil en ‘er niet van kan afblijven’. .
Probleem: als we dat te vaak doen ontstaat er resistentie. Zie dat als verlaagde gevoeligheid voor GABA omdat het té hard gestimuleerd wordt. We hebben er dan meer van nodig, en nog meer... en we zoeken meer en sterkere 'prikkels' om dat effect te verkrijgen. Een vicieuze cirkel.
Ook cannabis (THT) en kalmeer- en slaapmiddelen stimuleren GABA maar veel sterker nog dan troostvoeding.
Er ontstaat dus veel sneller gewenning en een verlaagd effect, waardoor je meer nodig hebt en afhankelijk wordt. Ook infecties, chemische belasting, zware metalen, hormoonverstoring, slaaptekort en stress/trauma dragen bij aan verminderde werking van GABA. in het lichaam.
Constante stressgevoelens door wat we dan glutamaat-dominantie noemen kunnen resulteren in onrust, vermoeidheid, allergische reacties en histamineproblemen, bloedsuikerschommelingen en mentale problemen als denk en concentratiestoornissen maar ook depressieve klachten.
Mijn eigen levenslange depressie heb ik onder meer opgelost door glutamaat en Gaba meer te balanceren. Het is iets waar ik nog dagelijks aandacht aan besteed. De ervaring heeft me onder meer geleerd dat een bepaald gedachtenpatroon gekoppeld is aan te veel actief glutamaat in het brein, of juist voldoende GABA als buffer.
De kracht van het "zachte" Gaba...
Interessante wetenschappelijke studies tonen het belang van Gaba voor het lichaam.
1/ Zo was er een experiment waarbij Gaba bijdroeg aan het herstel van de pancreas bij type 1 diabetes. Het doet dit door zowel de pancreascellen te herstellen als ook door het immuunsysteem beter te reguleren. Indrukwekkend! (Ref) Ook bij type 2 diabetes is de rol van Gaba al langer gekend (maar onderkend en onderbelicht) ref
2/ Een andere bevinding is hoe optimaal werkend gaba in het brein kan bijdragen aan het minder sterk opslaan van een negatieve ervaring als trauma. Je gaat dan nadien minder vanuit die ervaring als “sjabloon” handelen en denken. Het beïnvloedt dus het angst-leren op een positieve manier. (ref)
Dit toont mooi hoe psychologie, ervaring, trauma en herstel nauw verweven zijn met biochemische processen, iets wat nog al te vaak onderkend wordt.
3/ Er is ook een verband tussen de werkzaamheid van Gaba in het brein en psychiatrische klachten als hallucinaties en invasieve gedachten bij diagnoses als schizofrenie.
Het is onder meer hierdoor dat een ketogeen dieet kan helpen bij psychiatrische aandoeningen door de sterk verhoogde vrijgave van Gaba en een het remmen van inflammatie. (referentie)
Een ketogeen dieet blijkt ook al sinds de jaren ‘20 van de vorige eeuw een goed werkende medische interventie bij epilepsie, vermoedelijk omdat ook hier een disbalans in het spel is tussen het sterk exciterende glutamaat en en het rust brengende GABA.